Czym jest retencja i aparat retencyjny na zęby?
Po zakończonym leczeniu ortodontycznym do utrzymania efektów zakładany jest aparat retencyjny tak zwany retainer na zęby. Mówi się, że retencja jest to czas równie ważny, jak i samo noszenia aparatu ortodontycznego. To podczas tego okresu zęby utrzymywane są w ich nowym położeniu. Zaniedbanie tego etapu może prowadzić do przemieszczania się zębów na poprzednie pozycje i powrotu wady zgryzu, co może doprowadzić do utracenia efektu całego leczenia ortodontycznego. Dlatego tak ważne jest, aby pacjenci stosowali się do zaleceń lekarza ortodonty i starali się sumiennie nosić aparat retencyjny.
Pacjentom zazwyczaj zakłada się aparaty retencyjne stałe przyklejane na powierzchniach wewnętrznych zębów lub aparaty ruchome w postaci przeźroczystych nakładek.
Retainer po aparacie ortodontycznym — rodzaje
Aparaty retencyjne dzieli się na dwie grupy:
Retainer stały
Retainer stały na zęby jest jednym z najpopularniejszych rozwiązań w zakresie retencji po leczeniu ortodontycznym. To precyzyjnie wykonany cienki drucik, który przykleja się do wewnętrznej powierzchni przednich zębów, najczęściej od kła do kła. Dzięki zastosowaniu specjalnych materiałów kompozytowych lub klejów drucik jest trwale mocowany, zapewniając stabilność i dyskrecję. Retainery stałe są całkowicie niewidoczne z zewnątrz, co gwarantuje komfort i pewność siebie w codziennym funkcjonowaniu.
Jedną z największych zalet retainera stałego jest jego wygoda użytkowania. W przeciwieństwie do retainerów ruchomych retainer stały nie wymaga od pacjenta pamiętania o jego zakładaniu i zdejmowaniu, i co najważniejsze działa nieprzerwanie przez całą dobę. Eliminuje to ryzyko zapomnienia lub zaniedbania retencji zębów, co często zdarza się w przypadku retainerów ruchomych. Ponadto aparat retencyjny stały nie przeszkadza w codziennych czynnościach, takich jak jedzenie, mówienie, czy uprawianie sportu.
Może być mocowany na zębach nawet dożywotnio, stanowiąc zabezpieczenie przed powrotem zębów do ich pierwotnego położenia. Decyzja o czasie noszenia retainera stałego jest podejmowana przez lekarza ortodontę indywidualnie, w zależności od potrzeb pacjenta i rodzaju wady zgryzu.
Ważnym aspektem, o którym należy pamiętać podczas noszenia retainera stałego, jest dbałość o higienę jamy ustnej. Podobnie jak w przypadku stałego aparatu ortodontycznego, retainer po aparacie ortodontycznym może utrudniać czyszczenie zębów i sprzyjać gromadzeniu się kamienia nazębnego.
Retainer ruchomy
Retainer ruchomy nazywany również jako aparat retencyjny ruchomy. To popularne rozwiązanie stosowane po zakończonym leczeniu ortodontycznym w celu utrwalenia osiągniętych rezultatów. Aparaty retencyjne w formie termoplastycznych szyn są precyzyjnie dopasowywane do zgryzu pacjenta, co zapewnia im optymalne przyleganie i skuteczność.
Aparat retencyjny ruchomy na zęby najczęściej zakłada się na noc, jednak w niektórych przypadkach, zgodnie z zaleceniami lekarza ortodonty, konieczne może być ich noszenie również w ciągu dnia. Aparaty te obejmują zarówno górny, jak i dolny łuk zębowy, stabilizując zęby w ich nowej i skorygowanej pozycji.
Jedną z głównych zalet retainerów ruchomych jest ich przezroczystość. Wykonane z elastycznego, termoplastycznego materiału są niemal niewidoczne, co zapewnia pacjentom komfort i dyskrecję podczas ich noszenia. Dodatkowo retainery ruchome są łatwe w utrzymaniu higieny. Można je zdjąć i dokładnie wyczyścić, co zapobiega gromadzeniu się płytki nazębnej i rozwojowi bakterii.
Podstawą skuteczności aparatów retencyjnych ruchomych jest dyscyplina i cierpliwość pacjenta. Początkowo, noszenie retainera może być nieco niewygodne i wymaga przyzwyczajenia. Jednak regularne i sumienne stosowanie się do zaleceń ortodonty jest kluczowe dla utrwalenia efektów leczenia i zapobieżenia nawrotowi wady zgryzu.
Jak długo trwa retencja zębów?
Czas trwania retencji zębów, czyli okresu stabilizacji zębów po zdjęciu aparatu ortodontycznego, jest kwestią bardzo indywidualną. Nie istnieje jedna, uniwersalna odpowiedź na pytanie, jak długo powinna ona trwać. Okres noszenia aparatu retencyjnego zależy od wielu czynników, które lekarz ortodonta bierze pod uwagę, planując leczenie i ustalając jego harmonogram. Rodzaj wady zgryzu, z którą pacjent zgłosił się do leczenia, ma istotny wpływ na długość retencji.
Wady bardziej złożone, takie jak znaczne stłoczenia, rotacje zębów czy wady szkieletowe, wymagają dłuższego okresu stabilizacji. W takich przypadkach tkanki kostne i więzadła przyzębia potrzebują więcej czasu, aby się przebudować i utrwalić zęby w nowej pozycji. Z kolei wady mniej złożone, takie jak niewielkie diastemy (przerwy między zębami) czy pojedyncze zęby w nieprawidłowej pozycji, mogą wymagać krótszej retencji. Długość aktywnego leczenia ortodontycznego, czyli czasu, w którym pacjent nosił aparat, również wpływa na okres noszenia reiatnera na zęby.
Z reguły, lekarz ortodonta zaleca noszenie retencji przez minimum 6 miesięcy. Jest to jednak tylko orientacyjny czas, a ostateczny czas retencji po aparacie ortodontycznym jest dobierany indywidualnie dla każdego pacjenta, więc może być on w niektórych przypadkach znacznie dłuższy. Warto pamiętać, że im wcześniej zabierzemy nasze dziecko na konsultację, tym szybciej możemy rozpocząć leczenie ortodontyczne, a tym samym szybciej zakończyć cały proces, łącznie z retencją. Wczesna interwencja ortodontyczna u dzieci pozwala na korekcję wad zgryzu w okresie intensywnego wzrostu, co często przekłada się na krótszy czas leczenia i retencji.
Najczęściej zadawane pytania odnośnie aparatu retencyjnego (FAQ)
Ile kosztuje aparat retencyjny na zęby?
W zależności od tego, jaki rodzaj retencji jest planowany, koszt zaczyna się od 280 zł.
Co zrobić, gdy zgubię lub uszkodzę aparat retencyjny?
W przypadku zgubienia lub uszkodzenia retencji należy niezwłocznie umówić się do swojego ortodonty w celu naprawy, lub ponownego wykonania nowej retencji.
Czy retencja jest na całe życie? Jak długo trzeba nosić aparat retencyjny?
W zależności od rodzaju retencji oraz rodzaju wady zgryzu, która była leczona, utrzymywanie efektu aparatem retencyjnym może wynosić od kilku do kilkunastu miesięcy, a w niektórych przypadkach nawet przez całe życie.
Czy noszenie aparatu retencyjnego jest konieczne po zdjęciu aparatu stałego?
Tak, noszenie aparatu retencyjnego po leczeniu ortodontycznym jest obowiązkowe i dotyczy to każdego rodzaju leczenia ortodontycznego.
Czy istnieją alternatywy dla stałego aparatu retencyjnego?
Alternatywą dla stałego aparatu retencyjnego jest aparat retencyjny ruchomy, zazwyczaj jest to forma przezroczystych nakładek (płytka retencyjna).
Czy noszenie retainera boli?
Nie, noszenie retainera jest całkowicie bezbolesne. Retainer ma za zadanie utrzymać zęby w nowym układzie, zęby już się nie przesuwają, dlatego pacjent nie odczuwa nawet dyskomfortu.
Jak czyścić aparat retencyjny?
Aparat retencyjny ruchomy najlepiej czyścić szczoteczką pod bieżącą wodą za każdym razem po jego ściągnięciu. Można używać również mydła do rąk lub płynu do naczyń. Na koniec należy przechowywać go w specjalnym pudełeczku. Aparat retencyjny stały należy czyścić delikatnie szczoteczką, a także używać nici dentystycznej lub irygatora. Aby oczyścić ten rejon z kamienia nazębnego, zaleca się wykonywać higienizację raz na pół roku.
Czy mogę jeść wszystko, nosząc aparat retencyjny?
Tak, nosząc aparat retencyjny można jeść wszystko. W przypadku aparatu retencyjnego ruchomego należy go ściągać do spożywania posiłków.
Czy muszę nosić aparat retencyjny przez cały dzień?
Zalecenia do noszenia aparatu retencyjnego są dobierane przez ortodontę indywidualne, w zależności od wady zgryzu, która była korygowana.
Czy aparat retencyjny prostuje zęby?
Zadaniem aparatu retencyjnego nie jest prostowanie zębów, lecz utrzymanie zębów w odpowiedniej pozycji.