Zęby mądrości, czyli popularne ósemki, to temat, który budzi wiele pytań i wątpliwości, szczególnie wśród osób rozważających leczenie ortodontyczne. Planując założenie aparatu ortodontycznego, wielu pacjentów zastanawia się nad losem swoich ósemek – czy trzeba je usuwać, czy mogą pozostać, jaki mają wpływ na zgryz? Ósemki, jako ostatnie pojawiające się w łuku zębowym, często nie mają wystarczająco miejsca, by prawidłowo się wyrżnąć, stając się zębami zatrzymanymi. Jednym z najczęstszych dylematów jest ich związek z koniecznością noszenia aparatu ortodontycznego i potencjalną potrzebą ich usunięcia.
Czym są zęby mądrości (ósemki)?
Zęby mądrości to fachowo trzecie zęby trzonowe, które wyrzynają się zazwyczaj jako ostatnie, najczęściej między 17. a 25. rokiem życia, choć zdarzają się w tym zakresie znaczne różnice indywidualne. Ich problematyczność wynika głównie z ewolucyjnego zmniejszania się ludzkich szczęk – często w łuku zębowym po prostu brakuje dla nich miejsca. Zatrzymany ząb mądrości to taki, który nie może w pełni i prawidłowo przebić się przez dziąsło i ustawić w łuku zębowym, ponieważ jest zablokowany przez kość, tkankę dziąsła lub, co zdarza się często, przez sąsiedni ząb (siódemkę). Zatrzymanie może być całkowite, gdy ząb pozostaje niewidoczny w jamie ustnej, lub częściowe, gdy fragment korony zęba jest widoczny.
Zatrzymane ósemki a planowanie leczenia ortodontycznego
Kluczowa jest tutaj dokładna diagnostyka, która stanowi podstawę do podjęcia indywidualnej decyzji dotyczącej zatrzymanych ósemek. Standardem w diagnostyce ortodontycznej, wykonywanej również w naszym gabinecie w Rzeszowie jest zdjęcie pantomograficzne. Pozwala ono ocenić obecność ósemek, stopień ich rozwoju, położenie względem sąsiednich zębów i ważnych struktur anatomicznych, jak np. nerw zębodołowy dolny. W bardziej skomplikowanych przypadkach, dla precyzyjnej oceny trójwymiarowego położenia zęba, może być wskazane wykonanie tomografii komputerowej wiązki stożkowej (CBCT).
Decydując o losie ósemek pacjenta planującego leczenie aparatem, ortodonta w bierze pod uwagę szereg czynników. Analizuje się obecność objawów bólowych czy stanów zapalnych związanych z ósemkami, ryzyko uszkodzenia sąsiednich zębów, potencjalny wpływ na planowane ruchy ortodontyczne (np. gdy konieczne jest cofnięcie zębów trzonowych w celu uzyskania miejsca), stopień uformowania korzeni (co wpływa na trudność ewentualnej ekstrakcji) oraz ogólne ryzyko przyszłych powikłań.
Czy trzeba usuwać ósemki do aparatu ortodontycznego?
Istnieją jednak konkretne sytuacje, w których lekarz ortodonta, często w porozumieniu z chirurgiem, zaleci ekstrakcję zębów mądrości w związku z planowanym lub prowadzonym leczeniem aparatem. Zazwyczaj rekomendacja taka pojawia się przed rozpoczęciem leczenia, jeśli ósemki ewidentnie blokują przestrzeń potrzebną do wykonania zaplanowanych przesunięć zębów (np. uniemożliwiają cofnięcie siódemek), jeśli stwarzają wysokie ryzyko powikłań zapalnych w trakcie noszenia aparatu (co mogłoby utrudnić lub wydłużyć leczenie), lub jeśli już są przyczyną dolegliwości bólowych.
Usunięcie ósemek w trakcie leczenia ortodontycznego zdarza się rzadziej i jest zazwyczaj ograniczone do sytuacji nagłych, jak pojawienie się ostrego stanu zapalnego. Generalnie unika się planowych zabiegów chirurgicznych w okresie aktywnego przesuwania zębów, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne.
Bardzo często natomiast zaleca się usunięcie ósemek po zakończeniu leczenia ortodontycznego, nawet jeśli wcześniej nie sprawiały one problemów. Głównym celem takiego postępowania jest eliminacja potencjalnego, choć jak wspomniano – dyskusyjnego, ryzyka wpływu tych zębów na stabilność uzyskanego wyniku. Przede wszystkim jednak chodzi o usunięcie ryzyka jakichkolwiek przyszłych powikłań związanych z ósemkami (infekcji, torbieli, uszkodzenia siódemek), które mogłyby pojawić się w przyszłości i negatywnie wpłynąć na ogólny stan zdrowia jamy ustnej, niwecząc przy okazji piękny efekt estetyczny osiągnięty dzięki aparatowi. Dodatkowo dostęp chirurgiczny do ósemek jest często łatwiejszy po zdjęciu aparatu ortodontycznego.
Skonsultuj się z naszym ortodontą w Rzeszowie. Umów wizytę przez zakładkę kontakt. Podczas wizyty przeprowadzimy dokładną diagnostykę, ocenimy Twoją sytuację i odpowiemy na wszystkie Twoje pytania dotyczące ósemek i optymalnego planu leczenia ortodontycznego.